Polistyren ekspandowany (EPS) to wszechstronny materiał, który znajduje liczne zastosowania w budownictwie. Może pełnić rolę izolacji termicznej w obiektach i instalacjach, a także spełniać funkcję materiału konstrukcyjnego. W artykule przedstawiono charakterystykę tego materiału, jego właściwości, wymagania jakie powinien spełniać oraz różnorodne zastosowania w branży budowlanej.
Polistyren ekspandowany – czym jest?
Tradycyjne materiały termoizolacyjne stosowane w budownictwie obejmują kilka popularnych wyrobów. Jednym z najczęściej stosowanych jest polistyren ekspandowany, który produkowany jest w postaci płyt lub bloków. Istnieją dwa główne rodzaje styropianu – polistyren ekstrudowany (XPS) i polistyren ekspandowany (EPS). XPS charakteryzuje się większą gęstością i lepszymi właściwościami izolacyjnymi, podczas gdy EPS jest bardziej elastyczny oraz łatwiejszy w obróbce. Polistyren ekspandowany stosowany jest w izolacji ścian, stropów, fundamentów i dachów.
Polistyren ekspandowany – normy i wymagania
Polistyren ekspandowany jest materiałem termoizolacyjnym, który podlega różnym normom i przepisom w zależności od kraju i regionu. Poniżej zostały przedstawione najważniejsze regulacje.
Norma EN 13163
Norma EN 13163 dotyczy wyrobów ze styropianu (EPS) produkowanych fabrycznie, przedstawia specyfikację pod względem:
- właściwości wytrzymałościowych – w normie zostały określone minimalne wymagania dotyczące wytrzymałości mechanicznej płyt EPS. Obejmuje ona takie parametry jak wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie, odporność na uderzenia oraz odkształcenia. Płyty EPS klasyfikuje się na podstawie tych właściwości, co pozwala na wybór odpowiedniej klasy w zależności od konkretnych wymagań konstrukcyjnych;
- właściwości termicznych – odnosi się do współczynnika przewodzenia ciepła λ, którego wartości są mierzone przy określonych warunkach laboratoryjnych i umożliwiają porównywanie izolacyjności termicznej różnych płyt z polistyrenu ekspandowanego;
- klasyfikacji produktów – jest ona dokonywana na podstawie różnych cech i parametrów. Obejmuje klasyfikację pod względem wytrzymałości mechanicznej, właściwości termicznych, użyteczności (np. izolacja podłóg, ścian, dachów) czy ekspozycji na ogień;
- oznakowania produktu – dokument określa wymogi dotyczące oznakowania płyt EPS, które zawiera takie informacje jak klasa wytrzymałości, właściwości termiczne, nazwa producenta, numer partii itp. Oznakowanie umożliwia identyfikację produktu oraz zapewnienie zgodności z normą.
Norma EN 13172
Norma EN 13172 „Wyroby do izolacji cieplnej. Ocena zgodności” określa procedury i kryteria oceny zgodności wyrobu do izolacji cieplnej z właściwą europejską specyfikacją wyrobu, obejmuje ocenę właściwości m.in.:
- wytrzymałościowych – norma określa wymagania dotyczące wytrzymałości mechanicznej płyt EPS, takie jak wytrzymałość na ściskanie i zginanie, odporność na uderzenia oraz inne właściwości wytrzymałościowe. Parametry te mają na celu zapewnienie, że płyty z polistyrenu ekspandowanego są wystarczająco wytrzymałe, aby sprostać wymaganiom konstrukcyjnym i obciążeniom w budynkach;
- termicznych – dokument zawiera wymagania dotyczące przewodzenia ciepła, zdolności izolacyjnych i innych parametrów termicznych. Właściwości te są ważne dla skuteczności izolacji termicznej oraz zapobiegania stratom ciepła w budynkach;
- akustycznych – dotyczy to parametrów, takich jak izolacja akustyczna, tłumienie dźwięku i inne właściwości akustyczne. Płyty EPS mogą mieć wpływ na redukcję dźwięków przewodzonych przez konstrukcję budynku.
Ponadto norma PN-EN 13172 zawiera klasyfikację płyt EPS w zależności od ich właściwości, co umożliwia porównywanie różnych produktów i wybór odpowiedniego typu oraz klasy płyt z polistyrenu ekspandowanego w zależności od konkretnych potrzeb czy wymagań obiektu. Dokument określa również metody badań i oceny właściwości płyt z polistyrenu ekspandowanego. Opisuje procedury laboratoryjne i testy, które należy przeprowadzić w celu oceny oraz potwierdzenia spełnienia wymagań normy.
Norma EN 13501
Norma EN 13501 „Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Część 1: Klasyfikacja na podstawie badań reakcji na ogień” klasyfikuje materiały budowlane, w tym polistyren ekspandowany, na podstawie jego reakcji na ogień. Klasy ogniowe (A1, A2, B, C, D, E i F) wskazują różny stopień reakcji na ogień i palności materiału. Klasyfikacja uwzględnia parametry, takie jak szybkość rozprzestrzeniania ognia, dymotwórczość, tworzenie kropli palnych i inne czynniki związane z zachowaniem materiału w przypadku pożaru.
Norma EN 13501 opisuje procedury testowe, które należy przeprowadzić w celu oceny reakcji na ogień materiałów budowlanych, w tym polistyrenu ekspandowanego. Obejmują one m.in. test palności (np. płomienia, palenia poziomego), dymotwórczości, tworzenia kropli palnych oraz inne związane z zachowaniem materiału pod wpływem wysokiej temperatury i ognia. Na podstawie wyników testów ogniowych polistyren ekspandowany może być oznakowany według określonej klasy, co pozwala na identyfikację i informuje o reakcji na ogień danego materiału.
W większości krajów istnieją przepisy dotyczące stosowania materiałów izolacyjnych w obiektach, w celu zapewnienia odpowiedniego stopnia odporności ogniowej. Warto pamiętać, że konkretne wymagania dotyczące polistyrenu ekspandowanego mogą się różnić w zależności od konkretnych warunków lokalnych i zastosowań budowlanych. Dlatego zawsze zaleca się zapoznanie z lokalnymi przepisami, normami oraz specyfikacjami technicznymi w celu określenia odpowiednich wymagań dotyczących stosowania EPS w konkretnym projekcie budowlanym.
Polistyren ekspandowany – zastosowanie
Polistyren ekspandowany (EPS) jest szeroko stosowany w budownictwie z powodu swoich korzystnych właściwości izolacyjnych i łatwości obróbki. Wykorzystuje się go m.in. do izolacji termicznej ścian budynków, którą można układać na zewnątrz lub wewnątrz, podłóg czy instalacji.
Polistyren ekspandowany do izolacji zewnętrznej
Izolacja zewnętrzna najczęściej wykonywana jest jako złożony system ociepleń ETICS, który zapewnia skuteczną izolację termiczną, chroniąc ściany przed utratą ciepła i kondensacją. W systemach tych polistyren ekspandowany jest zamocowany na zewnątrz ściany, a następnie pokrywany odpowiednimi tynkami lub płytami wykończeniowymi.
Polistyren ekspandowany do izolacji wewnętrznej
Alternatywnie, polistyren ekspandowany może być również stosowany jako warstwa izolacyjna wewnątrz ściany. W tym przypadku, płyty styropianowe są zamocowane bezpośrednio na ścianie, a następnie mogą być pokryte odpowiednimi materiałami wykończeniowymi, takimi jak płyty gipsowo-kartonowe. Izolacja wewnętrzna jest często stosowana w przypadku modernizacji istniejących budynków.
Obie metody izolacji mają za zadanie utrzymać stabilną temperaturę we wnętrzu budynku, poprawić efektywność energetyczną oraz ograniczyć straty ciepła. Wybór odpowiedniego sposobu izolacji i grubości warstwy zależy od wielu czynników, np. lokalnych przepisów budowlanych, charakterystyki obiektu, preferencji projektanta czy wymagań w zakresie efektywności energetycznej.
Polistyren ekspandowany do izolacji dachu
Polistyren ekspandowany znajduje również zastosowanie w izolacji termicznej dachów. Może być stosowany jako warstwa izolacyjna na stropodachu, pod membraną dachową lub jako element warstwy docieplenia dachów skośnych:
- izolacja na stropodachu – w tym rozwiązaniu polistyren ekspandowany jest umieszczany na górnej stronie stropodachu, na istniejącej konstrukcji drewnianej lub betonowej. Następnie na izolacji może być stosowana warstwa wykończeniowa, np. płyty gipsowo-kartonowe;
- izolacja pod membraną dachową – w tym rozwiązaniu polistyren ekspandowany mocuje się na stropodachu, a na jego powierzchni układana jest membrana dachowa, która chroni izolację przed wilgocią i czynnikami atmosferycznymi;
- izolacja dachów skośnych – w tym przypadku, płyty EPS są umieszczane pomiędzy krokwiami lub na górnym stropie dachu.
Polistyren ekspandowany do izolacji podłóg
Polistyren ekspandowany może być stosowany jako warstwa izolacyjna pod posadzką w celu ograniczenia utraty ciepła do podłoża oraz poprawienia komfortu termicznego w pomieszczeniach. Układa się go na powierzchniach betonowych lub na gruncie, w przypadku podłóg na parterze. Izolacja podłóg z EPS pomaga w utrzymaniu stałej temperatury w pomieszczeniach, szczególnie w przypadku na tych bezpośrednio stykających się z zimnym gruntem.
Polistyren ekspandowany do izolacji fundamentów
W tym przypadku polistyren ekspandowany jako warstwa izolacyjna układana jest wokół fundamentów budynków. Jest to szczególnie istotne w celu ograniczenia strat ciepła przez podłoże i eliminacji mostków termicznych, które mogą prowadzić do utraty ciepła. Izolacja fundamentów z EPS pomaga w utrzymaniu stabilnej temperatury wewnątrz budynku, chroniąc go przed chłodem i wilgocią związaną z gruntem.
Polistyren ekspandowany do izolacji instalacji
Polistyren ekspandowany sprawdzi się także do izolacji termicznej rur i instalacji w systemach grzewczych, chłodniczych czy sanitarnych. Dobre właściwości izolacyjne EPS pomagają w utrzymaniu stabilnej temperatury przepływającego medium, ograniczając straty ciepła. Zwykle jest stosowany w postaci płyt lub otulin.
EPS jako lekki materiał konstrukcyjny
Polistyren ekspandowany może być również wykorzystywany do produkcji lekkich materiałów konstrukcyjnych, np. płyt stropowych, bloczków budowlanych czy elementów fasad. Warto jednak zauważyć, że zastosowanie styropianu EPS powinno odbywać się zgodnie z odpowiednimi normami i przepisami budowlanymi, a jego wybór powinien być dostosowany do konkretnych wymagań oraz warunków budowlanych danego projektu.
Publikacja artykułu: marzec 2024 r.