Klimatyzacja w budynkach komercyjnych pełni wiele istotnych funkcji – od zapewnienia komfortu termicznego pracownikom i klientom po utrzymanie odpowiednich warunków temperaturowych dla przechowywanych towarów i urządzeń. Wybór odpowiedniego systemu klimatyzacji w takich obiektach może znacząco wpłynąć na produktywność pracy, zadowolenie klientów, a także na obniżenie kosztów operacyjnych dzięki efektywnemu zarządzaniu zużyciem energii.
Klimatyzacja w budynkach komercyjnych – dobór optymalnego systemu
Obiekty komercyjne – budynki biurowe, centra handlowe, hotele, restauracje i magazyny – wymagają różnych rozwiązań systemów klimatyzacyjnych w zależności od ich przeznaczenia i potrzeb. Dobrze zaprojektowana i dobrana klimatyzacja w budynkach komercyjnych nie tylko poprawia komfort użytkowników, ale również przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej całego obiektu, a to przekłada się na obniżenie kosztów eksploatacyjnych oraz korzyści dla środowiska.
Specyfika obiektu a kryteria doboru klimatyzacji
Typ obiektu komercyjnego determinuje specyficzne potrzeby zastosowanego systemu klimatyzacji. Na przykład w budynkach biurowych kluczowe jest zapewnienie komfortu termicznego pracownikom przez cały dzień pracy, co wiąże się z potrzebą precyzyjnego sterowania temperaturą i wilgotnością powietrza. W centrach handlowych konieczne jest utrzymanie komfortu termicznego klientów oraz odpowiednich warunków dla przechowywanych towarów, co często wymaga dużych systemów klimatyzacyjnych zdolnych do obsługi wielu pomieszczeń o różnym przeznaczeniu.
Na dobór klimatyzacji w budynkach komercyjnych znaczny wpływ mają również rozkład i wielkość pomieszczeń. Duże otwarte przestrzenie, takie jak hale produkcyjne czy magazyny, wymagają systemów o dużej wydajności, które mogą równomiernie rozprowadzać powietrze na dużej przestrzeni. W mniejszych, zamkniętych strefach, takich jak biura czy sale konferencyjne, konieczne jest zastosowanie jednostek zapewniających precyzyjną kontrolę parametrów mikroklimatu stwarzających odpowiedni komfort termiczny dla użytkowników tych pomieszczeń.
Rodzaje systemów klimatyzacyjnych – wydajność i skala
- Systemy VRF – systemy klimatyzacyjne z zastosowaniem zmiennego przepływu czynnika chłodniczego (VRF) są idealne dla dużych budynków komercyjnych. Umożliwiają precyzyjne sterowanie mikroklimatem w różnych częściach budynku, co jest niezwykle istotne w obiektach o zróżnicowanych potrzebach temperaturowych. Systemy typu VRF są również bardziej efektywne energetycznie, co przekłada się na niższe koszty eksploatacji.
- Klimatyzatory komercyjne kanałowe – w obiektach komercyjnych często stosuje się klimatyzatory kanałowe, które umożliwiają równomierne rozprowadzanie powietrza poprzez sieć kanałów wentylacyjnych podłączonych do kanałowej jednostki wewnętrznej. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne w dużych, otwartych przestrzeniach, gdzie konieczne jest utrzymanie równomiernego rozkładu temperatury. Klimatyzatory kanałowe są dyskretne, jednostki wewnętrzne często są zabudowane w sufitach podwieszanych, co zapewnia estetyczny wygląd wnętrz.
- Klimatyzatory komercyjne kasetonowe – klimatyzatory kasetonowe montuje się w przestrzeniach sufitów podwieszanych; są doskonałym rozwiązaniem do pomieszczeń o średniej wielkości. Dzięki centralnemu umiejscowieniu w pomieszczeniu i wielokierunkowemu nawiewowi strumienia powietrza zapewniają równomierne rozprowadzenie chłodu po pomieszczeniu. Są idealne do pomieszczeń, takich jak: sale konferencyjne, przestrzenie restauracji, sklepów i innych miejsc, gdzie ważne jest zachowanie estetyki wnętrza przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego chłodzenia.
Klimatyzacja w budynkach komercyjnych – zasady montażu i użytkowanie
Montaż jednostek
Aby system klimatyzacyjny działał poprawnie i efektywnie, należy zadbać o odpowiednią lokalizację jednostek wewnętrznej i zewnętrznej. Jednostki wewnętrzne powinny być umieszczone w miejscach zapewniających równomierne rozprowadzenie chłodu. Ważne jest, aby unikać umieszczania ich nad biurkami czy miejscami, gdzie użytkownicy systemu klimatyzacyjnego spędzają dużo czasu – tak aby zapobiec bezpośredniemu nawiewowi zimnego powietrza na ludzi, co mogłoby prowadzić do dyskomfortu termicznego. Z kolei jednostki zewnętrzne należy umieszczać w miejscach ze swobodną przestrzenią eksploatacyjną i serwisową, z dala od źródeł zanieczyszczeń oraz bezpośredniego nasłonecznienia, aby zapobiec nagrzewaniu się urządzeń i zmniejszeniu ich efektywności pracy. Preferowana lokalizacja to miejsce zacienione, zlokalizowane od strony północnej na elewacji, dachu lub na poziomie terenu.
Instalację systemu powinien przeprowadzić wykwalifikowany zespół mający wszystkie stosowne uprawnienia. Prawidłowy i profesjonalny montaż jest kluczowy dla długiej i bezawaryjnej pracy urządzeń przy zachowaniu wysokiej efektywności energetycznej. W szczególności należy zapewnić odpowiednie wykonanie instalacji oraz umiejscowienie urządzeń zgodnie zarówno z wytycznymi producenta, jak i wymaganiami Prawa budowlanego oraz Warunków technicznych. Cały układ klimatyzacyjny musi spełniać wymogi bezpieczeństwa ppoż. i użytkowania.
Prawidłowe użytkowanie systemu
Utrzymanie optymalnej temperatury jest kluczowe dla zapewnienia komfortu i wysokiej efektywności energetycznej. Zaleca się utrzymanie temperatury wewnętrznej na poziomie około 21–24°C, co stanowi odpowiedni komfort termiczny dla większości użytkowników i jednocześnie pozwala na oszczędności energii elektrycznej.
Systemy klimatyzacyjne oferują różne tryby pracy, takie jak chłodzenie, ogrzewanie, osuszanie i wentylacja. Właściwe ich wykorzystanie może znacznie zwiększyć efektywność energetyczną systemu oraz wydłużyć jego żywotność. Na przykład tryb osuszania może być używany w okresach wysokiej wilgotności, aby poprawić komfort bez nadmiernego chłodzenia pomieszczeń.
Utrzymanie urządzeń i systemów klimatyzacyjnych
Regularne czyszczenie i konserwacja
Systematyczne czyszczenie lub wymiana filtrów powietrza są kluczowe dla zapewnienia efektywnej pracy urządzenia oraz czystego powietrza w pomieszczeniach. Zanieczyszczone filtry mogą prowadzić do zmniejszenia efektywności pracy systemu i wzrostu kosztów eksploatacji. Czyszczenia wymagają również jednostki wewnętrzna i zewnętrzna. Regularne usuwanie kurzu i zanieczyszczeń jest niezbędne, aby zapobiec awariom i zapewnić optymalną wydajność systemu. Zaniedbanie tych czynności może prowadzić do zmniejszenia przepływu powietrza i zwiększenia zużycia energii.
Regularne przeglądy techniczne
Klimatyzacja w budynkach komercyjnych wymaga regularnych przeglądów serwisowych, przeprowadzanych przez wykwalifikowaną ekipę. Zaleca się przeprowadzanie przeglądów technicznych całego systemu co najmniej raz w roku. Zapewni to jego bezawaryjną eksploatację oraz pozwoli na wczesne wykrycie i naprawę potencjalnych usterek, a co za tym idzie – zwiększy żywotność urządzeń i elementów instalacji. Regularne przeglądy serwisowe pomagają w utrzymaniu wysokiej efektywności pracy klimatyzacji w obiektach komercyjnych przez cały rok.
Klimatyzacja w budynkach komercyjnych – wymagania i parametry
Wymagania dotyczące efektywności energetycznej
Klimatyzatory są klasyfikowane według efektywności energetycznej od A+++ (najbardziej efektywne) do D (najmniej efektywne). Wybór rozwiązania o wyższej klasie efektywności energetycznej może przynieść znaczne oszczędności eksploatacyjne, ponieważ systemy te zużywają mniej energii do osiągnięcia tego samego efektu chłodzenia lub ogrzewania.
Przy doborze odpowiedniego urządzenia warto uwzględnić wskaźniki wydajności chłodniczej i grzewczej:
- EER (Energy Efficiency Ratio) – współczynnik wydajności chłodniczej (chwilowy);
- SEER (Seasonal Energy Efficiency Ratio) – uśredniony współczynnik wydajności chłodniczej w przedziale czasu (sezonowy);
- COP (Coefficient of Performance) – współczynnik wydajności grzewczej (chwilowy);
- SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) – uśredniony współczynnik wydajności grzewczej w przedziale czasu (sezonowy).
Poziom hałasu
Istotnym aspektem pracy komercyjnych systemów klimatyzacyjnych jest też poziom generowanego podczas ich działania hałasu. Klimatyzacja w budynkach komercyjnych powinna spełniać określone normy poziomu hałasu, aby zapewnić wymagany komfort akustyczny użytkownikom. Podczas planowania instalacji należy zatem zwrócić uwagę na wartość poziomu ciśnienia akustycznego (w dB(A)) zarówno jednostek wewnętrznych, jak i zewnętrznych.
Nowoczesne funkcje i technologie
Wiele nowoczesnych klimatyzatorów oferuje możliwość sterowania za pomocą smartfonów i systemów zarządzania budynkiem (BMS). Takie rozwiązania pozwalają na zdalne zarządzanie systemem klimatyzacyjnym, co zwiększa wygodę użytkowania i umożliwia optymalizację zużycia energii. Przykładowo urządzenia KONSI wspierają komunikację po protokołach TUYA Smart, zarówno jeśli chodzi o dedykowane aplikacje SmartLife-SmartHome, jak i bezpośrednio TUYA Smart.
Warto również zwrócić uwagę na systemy klimatyzacyjne z technologią inwerterową. Są one bardziej efektywne energetycznie i zapewniają stabilniejszą temperaturę niż tradycyjne jednostki typu on-off. Technologia inwerterowa pozwala na płynne dostosowywanie wydajności chłodniczej do bieżących potrzeb, co zmniejsza zużycie energii i zwiększa komfort użytkowników.
Istotnym aspektem doboru odpowiedniej klimatyzacji do budynków komercyjnych jest też ich wpływ na środowisko naturalne. Nowoczesne systemy klimatyzacyjne używają czynników chłodniczych o niższym potencjale tworzenia efektu cieplarnianego (GWP). Wybór urządzeń z ekologicznymi czynnikami chłodniczymi pomaga w redukcji emisji gazów cieplarnianych. Kluczowe jest również właściwe postępowanie z urządzeniami po zakończeniu ich eksploatacji. Obecnie wiele firm oferuje programy recyklingu starych urządzeń, co umożliwia bezpieczne usunięcie i przetworzenie zużytych części, minimalizując ich wpływ na środowisko.
Klimatyzacja w budynkach komercyjnych – komfort i efektywność energetyczna
Dobór odpowiedniego systemu klimatyzacyjnego do obiektów komercyjnych wymaga uwzględnienia wielu czynników, w tym rodzaju i układu pomieszczeń, wielkości systemu oraz kosztów eksploatacyjnych użytkowania klimatyzacji. Prawidłowy montaż i użytkowanie systemu klimatyzacyjnego, w połączeniu z regularną konserwacją i przeglądami serwisowymi, zapewnią długą i bezawaryjną pracę przy zachowaniu wysokiej efektywności energetycznej. Zrozumienie zasad działania nowoczesnych technologii klimatyzacyjnych pozwala na dokonanie świadomego wyboru systemu, który spełni wymagania inwestorów i przyniesie wymierne oszczędności w długim okresie eksploatacji obiektu. Właściwe zarządzanie klimatyzacją w obiektach komercyjnych przyczynia się również do ochrony środowiska i poszanowania zasad zrównoważonego rozwoju.
MGR INŻ. KAROL BRUS
menadżer ds. technicznych KONSI,
praktyk w zakresie projektowania i wykonawstwa instalacji HVACR,
wykładowca AKADEMII SYSTHERM i szkoleń autoryzacyjnych KONSI,
prelegent konferencji naukowo-technicznych
Publikacja artykułu: sierpień 2024 r.