Ekologiczne ogrzewanie domów to jeden z obszarów, w którym inwestorzy mogą realnie przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Zmiany klimatyczne na świecie skłaniają do poszukiwania ekologicznych rozwiązań we wszystkich dziedzinach życia. Dzięki ekologicznemu ogrzewaniu domu nie tylko dbamy o środowisko, ale również możemy znacznie obniżyć koszty eksploatacji naszych domów.
Ekologiczne ogrzewanie domu – gaz czy węgiel?
Ekologiczne ogrzewanie domu węglem lub gazem nie jest możliwe w pełni możliwe. W sezonie grzewczym często pojawiają się komunikaty o poziomie smogu w środowisku. Jedną z najważniejszych jego przyczyn jest emisja szkodliwych pyłów i gazów na niskiej wysokości, wywołana głównie spalaniem paliw stałych, zwłaszcza słabej jakości węgla. Mogłoby się wydawać, że lepszym rozwiązaniem jest gaz ziemny, który jest również popularny w Polsce. Jego zużycie w 2021 roku wyniosło 741 PJ, co oznacza wzrost o 6,7% w porównaniu do 2020 roku. Jednak gaz ziemny wymaga rozbudowy odpowiedniej infrastruktury dystrybucyjnej. Warto przy tym wiedzieć, że jest on obecnie jednym z głównych źródeł emisji CO2 do atmosfery, a także bezpośrednich emisji metanu występujących w całym łańcuchu dostaw gazu, od jego wydobycia do ostatecznego wykorzystania. Po uwzględnieniu emisji metanu, gaz ziemny ma podobny wpływ na zmiany klimatu co węgiel, zgodnie z raportem CEE Bankwatch Network oraz Polskiej Zielonej Sieci.
Ekologiczne ogrzewanie domu pompą ciepła
Pocieszający jest fakt, że coraz więcej osób decyduje się na inwestycję w ekologiczne ogrzewanie domu z wykorzystaniem m.in. pompy ciepła. Transformacja z tradycyjnych źródeł ogrzewania (tzw. kopciuchów) to duży krok w kierunku poprawy jakości powietrza w Polsce, w szczególności likwidacji zimowego smogu. Korzyści wynikające z zastosowania pomp ciepła są liczne. Przede wszystkim, urządzenia te pozwalają na całkowitą likwidację lokalnej emisji zanieczyszczeń. Realizując cykl termodynamiczny, pozyskują ciepło z otoczenia (ziemi, wody lub powietrza) i przekazują je w wymaganej temperaturze do wnętrza budynku. W zależności od modelu i źródła ciepła, mogą ogrzewać domy nawet w mroźne dni.
Popularność pomp ciepła od dłuższego czasu rośnie, a rozwiązania te są dodatkowo wspierane są przez rządowe programy. Według szacunków PORT PC, w pierwszym półroczu 2023 roku pompy ciepła stanowiły już ok. 60% urządzeń grzewczych sprzedawanych do budynków jednorodzinnych oraz ok. 45% wszystkich sprzedawanych urządzeń grzewczych.
Odpowiedni dobór rozwiązań grzewczych
Wybór odpowiedniej pompy ciepła czy innego urządzenia zapewniającego ekologiczne ogrzewanie domu zależy od wielu czynników. Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z ekspertem w dziedzinie ogrzewnictwa i efektywności energetycznej, który przeprowadzi analizę parametrów technicznych oraz zapotrzebowania energetycznego budynku, a następnie doradzi najlepsze rozwiązanie.
W wielu krajach, w tym również w Polsce, obowiązują normy dotyczące efektywności energetycznej, emisji zanieczyszczeń dla systemów grzewczych czy jakości paliwa, w przypadku kotłów na paliwo stałe. Wybierając ekologiczne ogrzewanie domu, warto upewnić się, że spełnia ono odpowiednie standardy i czy przedrostek „eko” na pewno odnosi się do „ekologiczny”. Przykładowo, w przypadku węgla typu ekogroszek jest to dalej rozwiązanie bazujące na spalaniu paliw kopalnych i lokalnej emisji zanieczyszczeń. Wybierając świadomie ekologiczne ogrzewanie domu, nie tylko dbamy o środowisko, ale często możemy również liczyć na ulgi podatkowe oraz wsparcie finansowe z funduszy wspierających ekologiczne rozwiązania.
Jednym z ważniejszych parametrów opisujących efektywność energetyczną nowych budynków jest tzw. wskaźnik EP. Określa on zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną, która jest potrzebna do zapewnienia ogrzewania w budynku, podgrzewania wody, chłodzenia, wentylacji i oświetlenia. W celu spełnienia wymagań konieczne jest zastosowanie ekologicznych, niskoemisyjnych źródeł ciepła (lub ciepła i chłodu) oraz instalacji energetycznych. Te wymagania mogą być spełnione przez budynki z instalacjami OZE, takimi jak pompy ciepła i fotowoltaika. Warto podkreślić, że teoretycznie bardzo ekologicznym rozwiązaniem jest wykorzystanie do celów grzewczych biomasy. Jednak spalając takie paliwo, zawsze wiąże się to z lokalną emisją zanieczyszczeń. Oczywiście emisje te są mniejsze w przypadku nowoczesnych kotłów, ale nie należy zapominać, że każdemu procesowi spalania paliw stałych towarzyszy lokalna emisja pyłów, tlenków azotu czy rakotwórczego benzapirenu.
Pompy ciepła stanowią kluczowe rozwiązanie dla ekologicznego ogrzewania domów jednorodzinnych. Dzięki nim można efektywnie ogrzewać budynki, maksymalizując udział energii odnawialnej w bilansie i likwidując lokalną emisję zanieczyszczeń. Dobrze dobrane urządzenie z jednej jednostki energii elektrycznej dostarcza nawet cztero- czy pięciokrotnie większą ilość energii do systemu grzewczego, wykorzystując lokalne źródła energii odnawialnej. Paliwa kopalne drożeją, a wkrótce zostaną dodatkowo obciążone opłatami za emisję dwutlenku węgla, co uczyni pompy ciepła jeszcze bardziej opłacalnymi rozwiązaniami.
Ekologiczne ogrzewanie domu, a transformacja energetyczna
Jednym z najprostszych sposobów na przyspieszenie procesu transformacji jest zwiększenie liczby systemów grzewczych wykorzystujących pompy ciepła połączone z lokalną instalacją fotowoltaiczną oraz specjalnymi taryfami na energię elektryczną. Autokonsumpcja energii z PV w połączeniu z taryfami, które będą zachęcać do pobierania prądu w okresach, kiedy system energetyczny jest najmniej obciążony, pozwoli na ustabilizowanie jego pracy przy jednoczesnym znacznym zmniejszeniu zapotrzebowania na paliwa kopalne w całkowitym bilansie energetycznym.
W Polsce rozwijanie sektora odnawialnych źródeł energii wspierają rządowe programy, takie jak “Mój Prąd” oraz “Czyste Powietrze”, które zachęcają do inwestycji w instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła. Niemniej jednak brakuje taryf energii elektrycznej przygotowanych specjalnie dla użytkowników tych ostatnich rozwiązań.
Publikacja artykułu: grudzień 2023 r.
