Dyrektywa budynkowa EPBD a budownictwo jednorodzinne

Zielony Ład a dyrektywa budynkowa EPBD

Zielony Ład jest kluczową inicjatywą Unii Europejskiej w zakresie polityki klimatycznej. Głównym celem jest doprowadzenie gospodarki UE do neutralności klimatycznej do 2050 roku. Do tego czasu unijna gospodarka powinna osiągnąć taki poziom emisji gazów cieplarnianych, który będzie równoważony przez ich pochłanianie przez lasy lub technologie wychwytywania CO₂. A zatem do 2050 roku budownictwo ma stać się zeroemisyjne, czyli neutralne dla klimatu. Osiągnięcie celów Zielonego Ładu wymaga wdrożenia odpowiednich przepisów i uregulowań dotyczących efektywności energetycznej budynków. Są one wprowadzane stopniowo od 2002 roku. Dyrektywa budynkowa EPBD po nowelizacji z kwietnia 2024 r. jest kolejnym krokiem do maksymalnego zmniejszenia śladu węglowego i zużycia energii nieodnawialnej w budynkach.

Dotychczas obowiązywał standard energetyczny określony w WT 2021. Dopuszczalne zużycie energii przez budynki, czyli wskaźnik EP, było ustalone na poziomie nie wyższym niż 70 kWh/m²rok. Wskaźnik energii pierwotnej nieodnawialnej (EP) odnosi się do rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną do celów ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody. Wyrażany jest w kWh/(m²rok). Dyrektywa budynkowa EPBD 2024 obniża ten poziom do 65 kWh/m²rok.

Główne cele dyrektywy EPBD 2024

Znowelizowana dyrektywa budynkowa to kolejny krok w dążeniu do neutralności klimatycznej. Jej najważniejsze cele to:

• zmniejszenie zużycia energii przez budynki na terenie Unii Europejskiej;
• maksymalne zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych;
• osiągnięcie zeroemisyjności nowych domów prywatnych do 2030 r.;
• osiągnięcie zeroemisyjności nowych budynków mieszkalnych i użytkowych, będących własnością publiczną, do 2028 r.;
• osiągnięcie zeroemisyjności wszystkich już powstałych budynków w UE do 2050 r.

Najnowsze wymagania środowiskowe dla branży budowlanej, a zwłaszcza producentów stolarki okiennej, omówiono podczas webinaru „Jak przedstawiać wpływ firmy na środowisko – najnowsze wymagania dla producentów okien”, poprowadzonego przez ekspertów stowarzyszenia EPPA Polska.

Dozwolone źródła ciepła w znowelizowanej dyrektywie budynkowej EPBD

Dyrektywa budynkowa EPBD 2024 zakłada całkowite wycofanie kotłów na paliwa kopalne do 2040 roku. Państwa członkowskie powinny zatem opracować odpowiednie plany osiągnięcia tego celu. Jednak na razie w tej sprawie nie ma wiążących przepisów. Jakie systemy ogrzewania można montować w budownictwie jednorodzinnym po nowelizacji dyrektywy budynkowej?

Najważniejsze regulacje dotyczące źródeł ciepła:

• do 2029 r. można instalować kotły gazowe, które działają samodzielnie. Do tego czasu nie ma żadnych zmian;
• od 2030 r. nie będzie można instalować źródeł ciepła zasilanych wyłącznie paliwami kopalnymi w budynkach nowych i modernizowanych. To oznacza, że montaż nowych kotłów na węgiel czy na gaz nie będzie możliwy. Chodzi jednak o budynki nowe lub termomodernizowane;
• od 2030 r. w nowych budynkach oraz tych po głębokiej termomodernizacji można montować kotły gazowe, ale tylko te, które współpracują z OZE, czyli pompami ciepła, fotowoltaiką czy kolektorami słonecznymi;
• nie wprowadzono nakazu, by po 2030 r. demontować kotły gazowe. Wyjątkiem są budynki po głębokiej termomodernizacji. W tym wypadku samodzielny kocioł gazowy wymienia się na model hybrydowy, współpracujący z OZE lub na źródło ciepła oparte wyłącznie na OZE;
• zamiast używania kotłów gazowych czy na węgiel zaleca się ogrzewanie budynków pompami ciepła i kotłami na biomasę o niskiej emisyjności;
• dopuszcza możliwość stosowania pieców na pellet. To produkt grzewczy, który powstaje ze sprasowanego pod ciśnieniem rozdrobnionego drewna, trocin, słomy lub pędów wierzby energetycznej. Jest więc paliwem z odpadów, a podczas jego spalania emisja substancji smolistych jest niska;
• w istniejących budynkach z kotłem gazowym nie będzie konieczności wymiany instalacji grzewczej, pod warunkiem że pozwoli na wykorzystanie domieszki biokomponentów, jak biometan czy biopropan. Taką informację znajdujemy w Polskiej Organizacji Gazu Płynnego. Zgodnie z dyrektywą EPBD 2024 takie kotły będą traktowane równorzędnie do urządzeń grzewczych zasilanych energią odnawialną, jak np. pompy ciepła.

Klasy energetyczne budynków

Budynki będą podzielone na klasy energetyczne od A (zeroemisyjne) do G (tzw. wampiry energetyczne). Dodatkowa klasa A+ będzie przyznawana nieruchomościom o zapotrzebowaniu na energię co najmniej o 20% niższym od budynków zeroemisyjnych. Takie budynki nie powinny zużywać więcej niż 15 kWh/m²/rok, a jednocześnie muszą być eksporterem energii netto.

Zasady wydawania świadectw energetycznych budynków mają być ujednolicone w całej UE. Jak dotąd nadal trwają nad tym prace.

UWAGA!

1. Nowa dyrektywa nie zawiera żadnych przepisów, które mogłyby pozbawić własności budynku lub ją ograniczyć.
2. Nie ma w niej przepisów, które uzależniałyby możliwość sprzedaży lub najmu budynku od jego efektywności energetycznej.

Budynek zeroemisyjny, czyli jaki?

Zgodnie z dyrektywą EPBD 2024 bezemisyjny czy zeroemisyjny to budynek mieszkalny o całkowitym zużyciu energii pierwotnej (EP) na poziomie niższym niż 65 kWh/m²/rok. Budynek musi wykorzystywać wyłącznie energię odnawialną, generowaną lub składowaną w miejscu zużycia. Energia może też pochodzić z lokalnej społeczności energetycznej lub z efektywnego systemu ciepłowniczego.

Zgodnie ze wskazaniami zawartymi na stronie gov.pl budynek bezemisyjny to taki, który:

• ma bardzo wysoką charakterystykę energetyczną;
• wymaga zerowej lub bardzo małej ilości energii;
• nie wytwarza na miejscu emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych;
• wytwarza zerowe lub bardzo małe ilości operacyjnych emisji gazów cieplarnianych.

Jeśli chodzi o energię słoneczną, to jak czytamy na stronie gov.pl, państwa członkowskie muszą ustanowić przepisy techniczno-budowlane, dzięki którym nowe budynki będą jak najlepiej wykorzystywać energię słoneczną.

Czytaj też: Audyt energetyczny domu – przebieg, wymagania i korzyści

Dyrektywa budynkowa EPBD a dofinansowanie termomodernizacji

Nowelizacja EPBD wzbudziła pytania o dofinansowania, takie jak ulga termomodernizacyjna czy program Czyste Powietrze. Czy nie będzie już dotacji na zakup i montaż kotłów gazowych? Owszem, dyrektywa budynkowa EPBD 2024 wprowadza zakaz udzielania publicznych dotacji, ale na zakup i instalację samodzielnych kotłów opalanych gazem, węglem czy olejem opałowym. Jest jednak możliwe dofinansowanie grzewczych systemów hybrydowych z dużym udziałem odnawialnych źródeł energii (OZE). To oznacza, że kombinacja kotła gazowego z kolektorem słonecznym lub z pompą ciepła (hybrydowa pompa ciepła) będzie mogła być dofinansowana.

Według tego, co pisze Ministerstwo Rozwoju i Technologii, dofinansowania otrzymają w pierwszej kolejności gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, osoby dotknięte ubóstwem energetycznym oraz osoby mieszkające w lokalach socjalnych.