Budownictwo wczoraj i dziś – Wywiad z Szymonem Firlągiem z ZPPMdB

Kiedy i jak powstał Związek Pracodawców – Producentów Materiałów dla Budownictwa? Kto był jego założycielem?

Związek Pracodawców – Producentów Materiałów dla Budownictwa powstał jesienią 2002 roku. Jest organizacją skupiającą przedsiębiorstwa, reprezentującą ponadbranżowe interesy członków wobec środowisk zewnętrznych, w tym naukowo-technicznych, organów administracji państwowej i samorządowej. Założycielem Związku był Ryszard Kowalski, kolejnym prezesem Jarosław Mordasewicz, a ja piastuję tą funkcję od 2020 roku.

Jakie były główne cele związku? Zmieniły się? Jak wyglądają dzisiaj?

Celem Związku jest występowanie z ramienia Członków i zgodnie z interesem publicznym wobec władz państwowych oraz lokalnych, a także przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji. Organizacja angażuje się w problemy całego budownictwa, od gospodarki przestrzennej, przez prawo budowlane, instrumenty finansowe, aż po wymogi eksploatacyjne, np. kwestia świadectw charakterystyki energetycznej budynków. Związek czynnie uczestniczy w tworzeniu i modyfikacji aktów prawnych, norm oraz wymagań technicznych, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Działając w przekonaniu, że w przyszłości nastąpi integracja środowiska reprezentowanych sektorów przemysłu budowlanego, ZPPMdB współpracuje z krajowymi i zagranicznymi organizacjami branży budowlanej w celu wymiany doświadczeń oraz wniosków.

W ostatnim czasie staramy się zwiększyć aktywność Związku na poziomie międzynarodowym. Wynika to z faktu, że prawo istotne z punktu widzenia producentów wyrobów budowlanych powstaje często w instytucjach Unii Europejskiej, a następnie jest implementowane w krajach członkowskich. Przykładem może być obecnie zmieniane rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych CPR.

Podejmujecie liczne działania w celu realizacji postawionych celów. Możecie o nich powiedzieć coś więcej?

Aktywnie działaliśmy na rzecz wsparcia przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem energetycznym. Pod koniec 2022 roku odbyło się z naszej inicjatywy posiedzenie Zespołu Trójstronnego ds. Budownictwa i Gospodarki Komunalnej z Ministrem Rozwoju Piotrem Uścińskim oraz przedstawicielem Ministerstwa Klimatu i Środowiska Panem Pawłem Pikusem, Dyrektorem Departamentu Elektroenergetyki i Gazu, a także innymi przedstawicielami resortu pracującymi nad polskimi kryteriami dotyczącymi priorytetów w zakresie dostaw gazu. Przedmiotem spotkania były również kwestie drastycznego wzrostu cen energii i paliw dla przemysłu.

W rezultacie działań podjętych m.in. przez Związek, Ministerstwo Rozwoju i Technologii ogłosiło program wsparcia dla firm dotkniętych kryzysem energetycznym. Zielone światło dla budowy bezpośrednich linii energetycznych i pomoc dla firm zużywających duże ilości prądu oraz gazu – to elementy pakietu wsparcia dla przedsiębiorców. Program jest szczególnie istotny dla firm uzależnionych od dostaw gazu, takich jak producenci ceramiki budowlanej oraz sanitarnej. Dzięki naszym staraniom wspomniane przedsiębiorstwa zostały uwzględnione w programie „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu i energii elektrycznej”.

Innym przykładem naszej aktywności było, wspólnie ze Stowarzyszeniem Producentów Pap, wystosowanie apelu do Premiera o nałożenie dodatkowych sankcji gospodarczych na Rosję i Białoruś, polegających na wprowadzeniu zakazu importu pap i gontów bitumicznych do Polski oraz całej Wspólnoty. Import ten wzrósł o 100% w stosunku do 2015 roku. Rosyjski Urząd Statystyczny podawał, że 64% pap i gontów bitumicznych eksportowanych z Rosji trafia na rynki UE. Dlatego wprowadzenie embarga na tego typu wyroby było bardzo skutecznym narzędziem prowadzącym do powstania dotkliwych kosztów gospodarczo-politycznych dla strony rosyjskiej. Dzięki wspólnym działaniom Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Rozwoju i Technologii, Konfederacją Lewiatan oraz Stowarzyszeniem Producentów Pap udało się wprowadzić embargo na import pap i gontów bitumicznych z Rosji do całej EU w ramach 8. Pakietu sankcji.

Stawiacie również na edukację, webinaria sprawdzają się na rynku? Odzew jest pozytywny?

Związek organizuje seminaria, konferencje, webinaria i inne formy wymiany poglądów oraz doświadczeń. Członkowie korzystają z aktywnego współdziałania z innymi organizacjami pracodawców. Istotne z punktu widzenia pracodawców tematy mogą stać się przedmiotem otwartej lub zamkniętej dyskusji z zaproszonymi ekspertami. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się zagadnienia związane ze zmieniającymi się wymaganiami dotyczącymi aspektów środowiskowych, takich jak Deklaracje Środowiskowe Produktów (EPD) lub Gospodarka Obiegu Zamkniętego (GOZ).

Podejmujecie jeszcze jakieś inne działania? Czym możecie się jeszcze pochwalić?

Aktywnie działamy na rzecz realizacji Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków. Związek wystosował apel do Premiera i Rządu o przyjęcie Długoterminowej Strategii Renowacji. Poparło go 21 różnych organizacji branżowych. W wyniku wystosowania apelu, w dniu 9 lutego 2022 roku, Rada Ministrów przyjęła Długoterminową Strategię Renowacji Budynków. Wdrożenie zapisów Strategii jest niezmierne istotne z punktu widzenia przedsiębiorców, których wyroby są wykorzystywane w procesie termomodernizacji, zwłaszcza w sytuacji widocznego spowolnienia na rynku nowych inwestycji.

Innymi istotnym z punktu widzenia Członków obszarem aktywności jest również współpraca z Głównym Urzędem Nadzoru Budowlanego (GUNB) w kwestiach dotyczących wyrobów budowlanych. Związek czynnie wspiera działania na rzecz uregulowania zasad prowadzenia kontroli okien przez organy nadzoru budowlanego. Odbyły się spotkania z przedstawicielami Ministerstwa Rozwoju, Technologii i Pracy, Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego i producentami okien. Przy wsparciu GUNB przygotowaliśmy raport dotyczący jakości wyrobów budowlanych dostępnych na polskim rynku. Przedstawiciele Związku zostali zgłoszeni do Rady Wyrobów Budowlanych, gdzie dyskutowane są m.in. kwestie związane z procesem kontroli jakości wyrobów budowlanych.

Ilu członków zrzeszacie obecnie? Kto Was wspiera w działaniach?

Związek ma obecnie 14 członków. Serdecznie zapraszamy do włączenia się w realizację naszych działań oraz przedstawienia swoich pomysłów. Mamy statut członka bezpośredniego Konfederacji Lewiatan, co zapewnia nam dostęp do informacji o bieżącym procesie legislacyjnym, a także rad eksperckich. Projekty aktów prawnych muszą być konsultowane z Lewiatanem, ma on również prawo udziału w pracach legislacyjnych. Rady eksperckie, w których skład mogą wchodzić Członkowie Związku, wspólnie wypracowują rozwiązania w kluczowych kwestiach prawnych. Udział w radach zapewnia dostęp do analiz eksperckich oraz pozwala kształtować agendę spraw, nie tylko Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa, ale także Konfederacji Lewiatan. Aktywnie korzystamy brukselskiego biura Konfederacji Lewiatan i kontaktów na poziomie Komisji Europejskiej.

Jakie są największe problemy na polskim rynku dla przedsiębiorstw? W jaki sposób je rozwiązać?

Nasi członkowie zauważają spadek sprzedaży na rynku budowlanym, który może mieć charakter trwały. Presja rosnących kosztów nie pozwala elastycznie zarządzać cenami. Chcąc zabezpieczyć interesy branży podejmujemy działania, które mają ograniczyć ten niekorzystny trend. Jednym z nich wydaje się operacjonalizacja Długoterminowej Strategii Renowacji. Zależy nam na zwiększaniu skali termomodernizacji, a także realizacji bardziej kompleksowych działań. Ograniczenie się jedynie do wymiany źródeł ciepła nie pozwoli na zredukowanie kosztów eksploatacji budynków i dekarbonizację zasobów budowlanych do 2050 roku.

Jakie macie plany na najbliższą przyszłość? A jakie są Wasze plany długoterminowe?

Widoczne są wyraźne spadki w zakresie wydawanych pozwoleń na budowę i rozpoczynanych inwestycji w zakresie budynków mieszkalnych wynoszące ok. 40%. Nie wiadomo czy proponowane przez Rząd działania (preferencyjne kredyty) ograniczą ten niekorzystny trend. Dodatkowo powinniśmy wspierać inwestycje spełniające przyszłe wymagania, zawarte w przyjętej niedawno dyrektywnie w sprawie charakterki energetycznej budynków. Zgodnie z jej zapisami od 2028 roku wszystkie nowe budynki muszą być zeroemisyjne. Warto wesprzeć takie inwestycje, których nie będzie trzeba w niedługim czasie poddawać modernizacji.

Długofalowo chciałbym aby Związek stale się rozwijał i pomagał swoim Członkom w pokonywaniu stojących przed nimi wyzwań. Nowoczesne, zrównoważone i zeroemisyjne przedsiębiorstwa produkujące wyroby budowlane, mają do odegrania kluczową rolę w procesie transformacji zarówno krajowych, jak i europejskich zasobów budowlanych. Firmy, które nie będą rozwijać się w tym kierunku, staną na przegranej pozycji i utracą swoje udziały rynkowe. Mając to na uwadze warto mieć dostęp do bieżących informacji, które pozwolą lepiej przygotować się do nadchodzących zmian.